Museum Zaanse Tijd (MZT) is sinds 1976 gevestigd in een schilderachtig 17e -eeuws ondernemerspand op de Zaanse Schans. In de rustieke sfeer van het authentieke Zaanse interieur kunt u het aloude ambacht van de klokkenmaker proeven, de stoere raderen zien draaien en uurwerken van dichtbij bekijken. De klokken vertellen u het verhaal van het eerste industriegebied ter wereld. Hier vonden inventiviteit, creativiteit en handelsgeest elkaar. Met als resultaat de iconische Zaanse klokken.

Het begrip tijd speelt in ieders leven een belangrijke rol. Het Museum Zaanse Tijd toont als enige museum in Nederland een overzicht van de geschiedenis van de tijdmeting in Nederland. Het zwaartepunt van de collectie bestaat uit een unieke verzameling klokken uit de periode van de uitvinding van het slingeruurwerk door Christiaan Huygens. Daarnaast zijn de Hollandse uurwerken uit de bloeiperiode (de 18e eeuw) een bijzondere vermelding waard.

Sinds 2012 werkt het Museum van het Nederlandse Uurwerk (MNU), zoals Museum Zaanse Tijd tot 2016 heette, nauw samen met de SMAT (Stichting Museum en Archief van Tijdmeetkunde - Voorheen tentoongesteld in het Zilvermuseum in Schoonhoven). De collectie is hierdoor nog rijker geworden. Sinds 2016 wordt MNU/MZT bestuurd door de Stichting Tijdmeetundige Collectie Nederland die bezig is om in Den Haag het TIJDmuseum op te zetten (voor meer informatie: Het TIJDmuseum).

De collectie geeft een zo volledig mogelijk overzicht van de ontwikkeling van het uurwerk in Nederland en die van de Zaanstreek in het bijzonder. Van torenuurwerken uit de 16e eeuw, via de vroegste Haagse klokken, de eerste Nederlandse staande klokken, tafelklokken en de rijke Amsterdamse staande horloges tot en met precisieklokken uit de 19de en elektrische klokken uit de 20e eeuw. Verder komen klokken uit alle Nederlandse regio’s in dit museum aan bod, van Groningen tot en met Limburg en zelfs Vlaanderen. Uiteraard is er speciale aandacht voor de wereldberoemde Zaanse klok.

In het museum kunt u bijzonderheden zien als carillonklokken, planetaria en planisphaeria, klokken met mechanieken en een door zijn eigen gewicht aangedreven klok. Ook gouden en zilveren Nederlandse zakhorloges ontbreken niet in de collectie. En u kunt een modelwerkplaats bekijken met veel originele gereedschappen en hulpmiddelen.

Historische Nederlandse uurwerken zijn interessant, maar ze staan niet op zichzelf. Ze hebben een rol gespeeld in de modernisering van het Nederlandse leven sinds de Renaissance. Het verhaal van het MZT/MNU vertelt over techniek en wetenschap, vormgeving en functionaliteit en regionale en sociale verschillen. Meer en minder beroemde Nederlanders hebben deelgenomen aan deze geschiedenis en uurwerken gemaakt en gebruikt.

De collectie van het MZT is opgenomen in het Virtuele Museum op de website ven het museum: Museum Zaanse Tijd.